قوانین نفقه

نفقه چیست‌ و چه چیزهایی شامل نقه می‌شود?

بمحض وقوع عقد نکاح دائم نفقه زن با استناد به ماده 1106قانون مدنی بر عهده شوهر می‌باشد، ولیکن این نفقه مطابق با ماده 1113قانون مدنی شامل نکاح موقت نمی‌باشد. مگر اینکه هنگام ایجاب و قبول زوجین در نکاح موقت، با آوردن شرط ضمن عقد مبلغی را بعنوان نفقه برای زوجه تعیین نمایند.
مطابق با ماده 1107قانون مدنی نفقه شامل نیازهای  زن از جمله مسکن، پوشاک، غذا، اثاثیه منزل و هزینه های درمان و حتی خادم البته در صورتی که زن قبل از ازدواج از خادم استفاده میکرده است. بطور کلی نفقه شامل تمامی نیازهای متعارف یک زن میباشد تا بتواند یک زندگی مطابق با عرف آن جامعه داشته باشد.موسسه حقوقی مدافعان کبیر در تهران شما را در حل مشکلات حقوقیتان یاری می رساند با ما تماس بگیرید.

هزینه‌های درمان زوجه که جز نفقه است تا چه میزان بر عهده زوج میباشد؟

همانطور که در بخش قبل در خصوص میزان نفقه گفته شد، هزینه درمان هم مطابق با عرف جامعه و همچنین وضعیت مالی زوج می‌باشد. بطور مثال اگر زوجه دچار بیماری صعب‌العلاج گردد، دادگاه مطابق با عرف و وضعیت مالی مرد حکم به پرداخت هزینه های درمانی می‌دهد.

نفقه چیست‌ و چه چیزهایی شامل نقه می‌شود?

بمحض وقوع عقد نکاح دائم نفقه زن با استناد به ماده 1106قانون مدنی بر عهده شوهر می‌باشد، ولیکن این نفقه مطابق با ماده 1113قانون مدنی شامل نکاح موقت نمی‌باشد. مگر اینکه هنگام ایجاب و قبول زوجین در نکاح موقت، با آوردن شرط ضمن عقد مبلغی را بعنوان نفقه برای زوجه تعیین نمایند.
مطابق با ماده 1107قانون مدنی نفقه شامل نیازهای  زن از جمله مسکن، پوشاک، غذا، اثاثیه منزل و هزینه های درمان و حتی خادم البته در صورتی که زن قبل از ازدواج از خادم استفاده میکرده است. بطور کلی نفقه شامل تمامی نیازهای متعارف یک زن میباشد تا بتواند یک زندگی مطابق با عرف آن جامعه داشته باشد.

هزینه‌های درمان زوجه که جز نفقه است تا چه میزان بر عهده زوج میباشد؟

همانطور که در بخش قبل در خصوص میزان نفقه گفته شد، هزینه درمان هم مطابق با عرف جامعه و همچنین وضعیت مالی زوج می‌باشد. بطور مثال اگر زوجه دچار بیماری صعب‌العلاج گردد، دادگاه مطابق با عرف و وضعیت مالی مرد حکم به پرداخت هزینه های درمانی می‌دهد.

نفقه دوران عقد چسیت؟

زمانیکه زن و مردی تصمیم به یک زندگی مشترک بصورت دائم می‌گیرند. از لحاظ شرعی نفقه زن بر عهده مرد می‌باشد، و بعد از اینکه خطبه عقد خوانده شد و بلحاظ شرعی و قانونی عقد نکاح ثبت گردید، زوجه حق مطلبه نفقه را دارد. نکته قابل توجه اینکه مطالبه نفقه منوط به رفتن زیر یک سقف نیست و بمحض وقوع عقد مرد متعهد به پرداخت نفقه می‌شود.

شرایط زن در مطالبه نفقه در زمان حیات زوج و قبل از طلاق.

برای اینکه زن بتواند مرد را ملزم به پرداخت نفقه از طریق مراجع قضایی بنماید،دو شرط لازم و ضروری میباشد اول اینکه زن به عقد دائم مرد در آمده باشد. دوم، زن ميبايست از همسر خود تمکین خاص و عام داشته باشد، به این منظور که وظایف زناشوئی خود را انجام بدهد، اگر زن زندگی مشترک خود را با مرد شروع نکرده باشد، درصورتی می‌تواند مطالبه نفقه بنماید که آمادگی خود را برای زندگی مشترک و تمکین از زوج اعلام نماید.

نفقه زن بعد از جدایی و طلاق

زن به هنگام ازدواج دائم و طلاق دارای حق و حقوقی می‌باشد. همانگونه که در گذشته توضیح داده شد بعد از عقد نکاح زن مستحق دریافت نفقه از مرد می‌باشد، حال این نفقه برای بعد از طلاق هم حکم فرما است،بطور معمول در دو مورد بعد از طلاق و یا جدایی، زن حق دریافت نفقه دارد.

1-طلاق رجعی؛

منظور از این نوع طلاق این استکه بعد از صدور حکم طلاق در مدت زمان عده طلاق امکان رجوع زوجین میباشد، به همین منظور مرد مکلف است نفقه مدت زمان عده طلاق به همسر سابق خود بپردازد. البته اگر مرد قبل از حکم طلاق، الزام به تمکين زن را گرفته و زن به زندگی مشترک باز نگردد، و دلیل طلاق نشوز زن باشد، در ایام عده نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد.

2_باردار بودن زن

در صورتیکه هنگام صدور دادنامه طلاق زن باردار باشد، دادگاه بدون توجه به نوع طلاق، مرد را ملزم به پرداخت نفقه می‌نماید، بمحض وضع حمل نفقه زن منتفی و نفقه فرزند بر عهده مرد قرار می‌گیرد.

پرداخت نفقه و توان مالی مرد

ماده 1106قانون مدنی بيان داشته در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است. و ماده 1107قانون مدنی نقفه را همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت از قبیل مسکن، البسه، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در قورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان و یا مرض بیان نموده است. آنچه از ما ده 1107مشخص می‌گردد، دادگاه توجه به وضعیت معیشتی زن داشته و با توجه به طبقه اجتماعی زن، مرد را ملزم به پرداخت نفقه می‌نماید، بطور مثال اگر یک زن در زندگی قبل از ازدواج دارای خدمتکار و هزینه مالی متوسط به بالا داشته، بعد از ازدواج اگرچه همسر ایشان وضعیت مالی مناسبی نداشته، دادگاه هیچگونه توجه به وضعیت مرد نمی‌کند، و با توجه به وضعیت زن، حکم‌ به پرداخت نفقه می‌دهد.

نفقه زن بعد از فوت شوهر

ماده 1110اصلاحی  1381قانون مدنی، زن را مستحق دریافت نفقه بعد از فوت همسر به مدت چهار ماه ده روز دانسته است. البته مطالبه آن مستلزم یکسری شروط می‌باشد. اول اینکه زن ميبايست در زمان حیات زوج از وی تمکین می کرده باشد. دوم اینکه نفقه ایام عده وفات را مطالبه نماید. سوم اینکه وراث زوج نفقه ایام عده وفات زوجه را نداده باشند. در صورت وجود شرایط فوق دادگاه با بررسی اسناد و مدارک حکم به پرداخت نفقه ایام عده و یا نفقه ایام گذشته در صورت مطلبه زن صادر می نماید.

نفقه در دوران نامزدی

همانطور که ماده 1106قانون مدنی بیان داشته، نفقه زن بمحض وقوع عقد دائم محقق می‌گردد،بنا بر همین ماده قانونی نفقه به زن در دوران نامزدی تعلق نمی‌گیرد، چراکه قانونگذار یکسری شروط برای تحقق نفقه تعیین نموده است و به دلیل اینکه زن و مرد در دوران نامزدی هنوز در مرحله شناخت یکدیگر برای پذیرش یک زندگی مشترک می‌باشند، فلذا نامزدی را می‌توان مقدمه پذیرش عقد نکاح دائم دانست و بدلیل عدم عقد، هیچگونه مسئولیتی برای زن و مرد محقق نمی گردد.

نفقه زن در طلاق بائن و یا فسخ نکاح

ماده 1109قانون مدنی در دو مورد طلاق بائن و یا فسخ نکاح نفقه به زوجه را نمی پذیرد. همانطور که از دو عنوان مذکور بر می‌آید، یعنی اینکه زن حق رجوع نداشته و به همین جهت تکلیف بر زوج مشخص میباشد و بعد صدور طلاق بائن و یا فسخ نکاح رابطه زوجین قطع و تنها در صورتی نفقه در موارد فوق بر عهده مرد می‌باشد که زن در هنگام صدور حکم طلاق باردار باشد و تا هنگام وضع حمل و یا سقط جنین نفقه به زن تعلق می گیرد.

تفاوت نفقه زوجه بر سایر

نفقه زوجه با دیگر اقارب کمی متفاوت می‌باشد
1-نفقه زن بر دیگر افراد واجد نفقه مقدم می‌باشد. به این منظور که در ابتدا مرد ميبايست نفقه زن را پرداخت کند بعد از آن اگر تمکن مالی داشت نقفه سایر اقارب که مستحق نفقه هستند را پرداخت نماید.
2-بمحض وقوع عقد نکاح دائم زن مستحق نفقه می‌گردد، فلذا این مساله برعکس نمی شود، یعنی مرد نمی‌تواند از زن تقاضای نفقه نماید، هرچند که وضعیت مالی زن خوب باشد. ولیکن این مساله شامل دیگر اقارب نمی‌گردد، بدین معنی که اگر روزی فرزند متمکن شد و پدر فقیر، پدر حق دریافت نفقه از فرزند دارد.
3-زن می‌تواند نفقه ایام گذشته زناشویی خود مطالبه نماید، ولی سایر اقارب فقط نفقه ایام آینده را می‌توانند مطالبه نمایند.

نفقه زوجه در صورتی که زوج محجور و یا صغیر باشد

زوج در صورتی که صغیر ویا محجور باشد، زوجه حق اخذ نفقه از ایشان دارد. و زمانی که زوج ولی و یا قیم نداشته باشد. در ابتدا می‌بایست برای وی ولی و یا قیم گرفت، سپس مطالبه نفقه نمود. پیرامون مساله اخذ نفقه از زوج محجور در نشست قضایی 1385/07/05قضات استان فارس بنابر اتفاق نظر قضات طبق ماده 82قانون امور حسبی، قیم مکلف به پرداخت نفقه محجور و ساير افراد واجب النفقه محجور هست وچون زوجه و فرزندان محجور از مصادیق افراد واجب النفقه محجور هستند بنابراین، پرداخت نفقه آنها بر عهد قیم می‌باشد.

نحوه دریافت نفقه زن

زن برای اخذ نفقه می‌تواند ابتدا بصورت رسمی از طریق اظهار نامه و یا شفاهی درخواست مطلبه نفقه از مرد بنماید، در صورت عدم پاسخگویی مرد مبنی بر پرداخت نفقه، زن با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی می‌تواند نفقه زمان حال و گذشته خود را مطالبه نماید، البته زن بدون ارسال اظهارنامه رسمی هم حق مطالبه نفقه خود را نیز دارد.