قوانین مهریه

مهریه و قانون مهریه

مهریه مالی است که بمحض عقد ازدواج دائم و یا موقت زوجه به ایشان تعلق می گیرد. ماده 1082قانون مدنی به مجرد عقد زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که می خواهد در آن بنماید. همانطور که در ماده مذکور بیان گردید، مالی که بعنوان مهریه میباشد باید قابلیت تصرف از ناحیه زوجه را داشته باشد.موسسه حقوقی مدافعان کبیر در تهران شما را در حل مشکلات حقوقیتان یاری می رساند با ما تماس بگیرید.

مهریه چیست؟ 

مهریه بعنوان مالی میباشد که هنگام پذیرش عقد موقت و یا دائم توسط زوجه به ایشان تعلق می گیرد. که شامل مهرالمسمی، مهرالمثل، مهرالمتعه، مهرالسنه می‌باشد.

قانون جدید مهریه .

سال 1402 قانونگذار در ماده 1082قانون مدنی برای مهریه با آوردن دو ماده واحده اصلاحاتی را انجام داده است، که اصلاح اول بنفع زوجه و اصلاح دوم بنفع زوج می‌باشد. 

_اولین مورد در تبصره یک ماده 1082بیان داشته اگه هنگام عقد ازدواج مبلغی بعنوان وجه رایج مملکت بعنوان مهریه زوجه تعیین گردد، هر زمان زوجه قصد مطالبه مهریه خود را داشته باشد، مبلغ مهریه براساس شاخص قیمت سالانه که بانک مرکزی تعیین می‌کند، پرداخت می‌گردد. دلیل این مساله تورم سالانه است که عموما در بعضی از سالها ما شاهد تورم می‌باشیم، 
_دومین مورد قانون‌ جدید 1402در مورد مهریه، تبصره 2 ماده 1082در خصوص نحوه محکومیت مالی در رابطه با مهریه میباشد. قانونگذار به جهت حبس زدایی و کمتر کردن زندانیان. از تعداد سکه هایی را که زوج محکوم به پرداخت آن شده، به میزان 110سکه تمام بهار آزادی را، اجازه صدور برگ جلب به اجرای احکام داده است. به این منظور که زوجه بعنوان محکوم له پرونده حق درخواست برگ جلب زوج(محکوم علیه) نسبت به میزان 110سکه را داشته و مازاد بر 110سکه را در صورتیکه زوج مال داشته باشد حق توقیف مال ایشان را دارد. قانونگذار با چنین تدبیری سعی در رعایت جانب انصاف را داشته است، به گونه ای که اگر زوج تمکن مالی داشته و بطور مثال متعهد 500سکه را داشته، ملزم به پرداخت میباشد، ولی اگر بنا بر شرایط زمان و مکان زوج تمکن مالی خود را از دست بدهد،قانونگذار با تعیین یک مبنای واحد برای تمامی مردان سعی در جلوگیری از حبس طولاني مدت داشته.

مهریه در طلاق توافقی

همانطور که از عنوان مهریه طلاق توافقی مشخص می‌باشد. زوجین با توافق طرفین بر روی تمامی حقوق مالی، از جمله مهریه با هر تعداد و یا هر میزان تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش(طلاق توافقی) از دادگاه دارند. دادگاه هم به جهت احترام به آزادی اراده طرفین، با بیان توافقات زوجین از جمله مهریه در دادنامه صادره. حکم به طلاق صادر می‌نماید.

مهریه در طلاق از طرف مرد 

در دادخواست طلاق از طرف مرد،دادگاه حکم به الزام زوج به پرداخت کلیه حقوق مالی زوجه از جمله مهریه به هنگام اجرای صیغه طلاق می‌دهد.

مهریه در طلاق از طرف زن 

مهریه از حقوق مالی زن می‌باشد که بمحض وقوع عقد ازدواج به تملک او در می‌آید و می‌تواند آنرا از مرد مطالبه نماید. بنابراین در طلاق از طرف زن در صورتیکه شرایط مندرج در سند نکاح محقق شود، دادگاه حکم به طلاق از طرف زوجه صادر می‌نماید، و همچنین کلیه‌ حقوق مالی زن از جمله مهریه به ایشان تعلق می گیرد.

شرایط مهریه 

مهریه با حائز شرایط ذیل باشد

1-مهریه می‌بایست مالیت داشته باشد، بدین منظور که بتوان آنرا نقل و انتقال نمود، بطور مثال زوج سکه، خانه، خودرو....
2-مهریه می‌بایست در تملک زوج به هنگام عقد باشد. و همچنین زوج قادر به تحویل آن به زوجه باشد، بطور مثال زوج نمی تواند اموال موقوفه ویا عام المنفعه را بعنوان مهریه تعیین نماید و همچنین مال می‌بایست از لحاظ شرعی مشروع باشد، یعنی اینکه زوج نمی‌تواند مشروبات الکلی را مهریه قرار دهد.
3_زوجه می‌تواند متعهد هزینه یک خدمات سیاحتی زیارتی و یا آموزشی گردد، به این منظور که زوج متعهد فرستادن زوجه به سفر حج تمتع و یا آموزش خیاطی و.. می‌گردد، در این مواقع دادگاه حکم به الزام ایفای تعهد و یا هزینه آن خدمات، می‌دهد.

وکیل مهریه

مطالبه مهریه و همچنین طریقه اجرای مهریه، دارای پیچیدگی های خاص خود می‌باشد. به دلیل اینکه از دو مرجع اجرائیات ثبت و دادگستری، مطالبه مهریه امکان پذیر می‌باشد. وجود یک وکیل متخصص خانواده امری ضروری است، چراکه وکیل خانواده به دلیل تخصص خاص در زمینه دعاوی خانواده، از آیین نامه های قضایی و ثبتی و همچنین قوانین اطلاع به روز داشته و با تمرکز کاری خود در محاکم خانواده و حضور مستمر، باعث جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه شما می‌گردد. و همچنین حصول نتیجه زمان کمتری را سپری خواهد نمود.

1-    قانون جدید مرتبط با مهریه (سال 1401)

در سال ۱َ۴۰۱طبق بخشنامه ی جدید قانون، برای مهریه سقف تعیین گردیده است. این بخشنامه اعلام کرده، اگر در زمان عقد برای زوجه مهریه ای تعیین نگردیده و تعیین آن به آینده موکول شده است ، دفاتر ازدواج مکلف اند جهت ثبت مهریه ی بالاتر از ۱۴ سکه در مورد وضعیت مالی زوج اطلاعاتی کسب کنند.
اگر زوج توانایی مالی این مقدار از مهریه را داشته باشد، برای زن ثبت می گردد، در غیر این صورت سقف مهریه تعداد ۱۴ سکه در نظر گرفته و تثبیت می گردد. دفاتر ازدواج علاوه بر وضعیت مالی زوج موظف اند ضمانت نامه بانکی هم از زوج دریافت کند.

2-    قانون و اصلاحات جدید مرتبط مهریه (سال ۱۴۰۲)
مطابق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی :

1. به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. با خواندن صیغه عقد زن مالک مهریه است می تواند بفروشد یا بخرد، ببخشد و مخالفت مرد تاثیری در تصمیم زن نخواهد داشت.

تبصره – چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند. مطابق این ماده مهریه به نرخ روز محاسبه می سود برای پرداخت.
* اگر مرد فوت شده باشد، میزان مهریه پرداختی به زن تا روز فوت همسر به قیمت روز محاسبه و در زمان انحصار وراثت در نظر گرفته شده و پرداخت شود.

2.  در حال حاضر طبق قانون جدید مهریه سال ۱۴۰۲ تنها در صورتی که مبلغ مهریه در عقد دائم؛ برابر با ۱۱۰ سکه باشد، مرد مشمول اجرای حکم عدم پرداخت مهریه خواهد شد.
در توضیح این ماده باید گفت، زوج تنها به ازای ۱۱۰ سکه بهار آزادی موظف است که درخواست اعسار از پرداخت بدهی را ارائه کند و آن را قسط بندی کند، پس از پرداخت این مبلغ، الباقی (هر قدر که باشد) به عنوان مهریه عندالاستطاعه در نظر گرفته می شود؛ در نتیجه زوجه برای مهریه بیش از ۱۱۰ سکه نمی تواند همسرش را حبس کند. این اصلاحیه تاثیر بسزایی در کاهش آمار زندانیان مهریه داشته است.
برای پرداخت مهریه سال ۱۴۰۲ مرد موظف است، پس از جاری شدن حکم طلاق بر اساس نرخ روز آن را به زن بپردازد.
اگر ملاک زن برای دریافت مهریه اموال منقول و غیر منقول زوج و یا حساب بانکی او باشد، باید از طریق اجرائیات اداره ثبت، اقدام به دریافت مهریه اش کند.
(برای مهریه زیر بیست میلیون تومان شورای حل اختلاف تصمیم گیری خواهد کرد).

3-    آیا طبق قانون جدید مهریه سال ۱۴۰۲ ؛ در حال حاضر عدم پرداخت مهریه از جانب مرد ، زندان دارد؟

در حال حاضر با توجه به اجرایی شدن قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و قانون جدید مهریه سال ۱۴۰۲ (آخرین اصلاحیه قانون) که به امضای رئیس جمهور و مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده است، هیچ فردی به دلیل ناتوانی از پرداخت مهریه زندانی نمی شود.
* زوجه باید از طریق دایره ثبت برای دریافت مهریه اقدام کند. جهت انجام این کار زن ابتدا باید لیست اموال مرد را به دفتر ازدواجی که عقد خود را در آن ثبت کرده است، تحویل دهد و دفتردار موظف است که این لیست را به ثبت برساند و برای زوج و یا وراثان او درخواست زوجه را ارسال می‌کند.